Positieve Gezondheid

Wat mensen nog wél kunnen
Als samenleving gaan we steeds meer uit van wat mensen wél kunnen ondanks een beperking, ziekte of veranderende levensomstandigheden. We zien een beweging naar maatschappelijk participeren en gezond samenleven. Hoe kan iemand zo lang mogelijk eigen regie blijven voeren en een zo goed mogelijke kwaliteit van leven ervaren, ondanks veranderende levensomstandigheden? Deze manier van kijken naar gezondheid, ook wel Positieve Gezondheid genoemd, gaat écht uit van de veerkracht van mensen.

Een bredere blik op gezondheid
Volgens Machteld Huber (Institute for Positive Health) gaat Positieve Gezondheid uit van ’het vermogen van mensen zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.’ Daarmee raakt Positieve Gezondheid alle facetten van het leven en wordt ‘gezondheid’ een domein van ons allemaal. Zes verschillende dimensies staan centraal: lichaamsfuncties, zingeving, mentaal welbevinden, kwaliteit van leven, meedoen in de samenleving en dagelijks functioneren (zie afbeelding). Deze definitie van gezondheid is flexibeler en dynamischer dan de definitie die de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) hanteert. Volgens de WHO is gezondheid ‘een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet slechts het ontbreken van ziekte of gebrek’. Dat doel – compleet welbevinden – is vrijwel onbereikbaar. Daarnaast stimuleert de definitie onbedoeld de medicalisering van gezondheid en ziekte. Bovenal wordt voorbij gegaan aan het begrip ‘veerkracht’. Vanuit het gedachtengoed van Positieve Gezondheid kunnen mensen leren omgaan met een ziekte of veranderende levensomstandigheden en toch nog behoorlijk gezond in het leven staan.

Positieve gezondheid als overkoepelend concept
De brede, integrale benadering vanuit Positieve Gezondheid is van grote meerwaarde bij actuele maatschappelijke vraagstukken zoals armoede, inclusie, dementie en eenzaamheid. Het is onze ervaring dat je dit soort uitdagingen gezamenlijk moet oppakken met spelers vanuit verschillende domeinen zoals de zorgsector, sociale sector, overheid en ondernemers. Deze partijen zijn meer dan bereid om samen te werken, maar zijn dan wel op zoek naar een gezamenlijk streven waarin ze elkaar kunnen vinden en begrijpen. Positieve Gezondheid helpt daarbij als paraplu en katalysator, om een gezamenlijke taal te ontwikkelen en een breed gedragen concept. Zo ontwikkelen samenwerkende partijen mooie alternatieven voor de vaak verkokerde en aanbodgerichte aanpak in de zorg- en welzijnssector. Een mooi voorbeeld is Proeftuin de Ruwaard in Oss, die wij hebben ondersteund bij het verkrijgen van inzicht in de impact van hun baanbrekende project op maatschappelijke doelen.